Araştırmaya nazaran mürekkep balıkları yaşlandıklarında bile keskin bir hafızaya sahip oluyorlar Proceedings of the Royal Society B mecmuasında bu hafta yayınlanan bir araştırmada, mürekkep balıklarının ömürlerinin son günlerine kadar belli olayların nasıl, nerede ve ne vakit gerçekleştiğini hatırlayabildikleri ortaya çıkarıldı.
Cambridge ve Caen Üniversitesi’nden araştırmacılar, 24 yaygın mürekkep balığı üzerinde hafıza testleri yaptılar. Bu hayvanlardan yarısı 10-12 aylıktı (tam olarak yetişkin değil), başka yarısı ise 22-24 aylıktı (insanların 90 yaşında olmasıyla eş değer).
Araştırmacılardan Alexandra Schnell çalışma ile ilgili, “Mürekkep balıkları neyi, nerede ve ne vakit yediklerini hatırlayabiliyorlar. Şaşırtan olan şey ise kas işlevlerinin kaybı üzere yaşlanma belirtileri gösterseler bile hatırlama yeteneklerini kaybetmiyorlar.”
Olayların vaktini ve yerini kolay kolay hatırlayabiliyorlar
Deneylerde mürekkep balıkları karides ile beslendi. ondan sonrasında, hangi yiyeceğin ne vakit ve nerede olduğunu hatırlayıp hatırlayamayacağı gözlemlendi. Yalnızca aşikâr bir yerde olduğunu hatırlamadıklarından emin olmak için de her gün yiyeceklerin yeri ve verilme vakti değiştirildi. Sonuçlarda ise yaşlı mürekkep balıklarının bile hangi yemeğin ne vakit ve nerede verileceğini hatırladığı ortaya çıktı.
Araştırmacılar ayrıyeten, bu özelliğin kimle çiftleştiklerini hatırlamalarında da mürekkep balıklarına yardımcı olduğunu düşünüyor. Zira mürekkep balıkları hayatlarının sonlarında ürüyorlar. Bu yüzden genlerini yaymak için de nerede, ne vakit, kiminle çiftleştiklerini hatırlayarak daha geniş bölgelere yayılabiliyorlar.
Ömürlerinin sonuna kadar hafızalarında bozulma olmuyor
İnsanlarda ise bu durum farklıdır. Bizler yaşlanınca aşikâr vakit içinderda nerelerde olduğumuzu ne yaptığımızı unutabiliyoruz. Örneğin; birkaç gün evvel ne yediğimizi kolay kolay unutabiliyoruz. Bu üslup olayların hatırlanmasını sağlayan belleğe epidozik bellek deniyor. Bu bellekte oluşan külfetlerin da yaşlandıkça hipokampus ismi verilen kısmın bozulmasından kaynaklandığı düşünülüyor.
Mürekkep balıklarında ise hipokampus kısmı yoktur ve beyin yapıları insanlarınkinden çok farklıdır. Bu hayvanların beyninin dikey lobu öğrenme ve hafıza ile bağlantılıdır. Bu kısım de hayvanın ömrünün son iki ila üç gününe kadar bozulmaz. Uzmanlara göre de bu olay, mürekkep balıklarının hafızalarının nasıl bu kadar keskin olduğunu açıklıyor.
Cambridge ve Caen Üniversitesi’nden araştırmacılar, 24 yaygın mürekkep balığı üzerinde hafıza testleri yaptılar. Bu hayvanlardan yarısı 10-12 aylıktı (tam olarak yetişkin değil), başka yarısı ise 22-24 aylıktı (insanların 90 yaşında olmasıyla eş değer).
Araştırmacılardan Alexandra Schnell çalışma ile ilgili, “Mürekkep balıkları neyi, nerede ve ne vakit yediklerini hatırlayabiliyorlar. Şaşırtan olan şey ise kas işlevlerinin kaybı üzere yaşlanma belirtileri gösterseler bile hatırlama yeteneklerini kaybetmiyorlar.”
Olayların vaktini ve yerini kolay kolay hatırlayabiliyorlar
Deneylerde mürekkep balıkları karides ile beslendi. ondan sonrasında, hangi yiyeceğin ne vakit ve nerede olduğunu hatırlayıp hatırlayamayacağı gözlemlendi. Yalnızca aşikâr bir yerde olduğunu hatırlamadıklarından emin olmak için de her gün yiyeceklerin yeri ve verilme vakti değiştirildi. Sonuçlarda ise yaşlı mürekkep balıklarının bile hangi yemeğin ne vakit ve nerede verileceğini hatırladığı ortaya çıktı.
Araştırmacılar ayrıyeten, bu özelliğin kimle çiftleştiklerini hatırlamalarında da mürekkep balıklarına yardımcı olduğunu düşünüyor. Zira mürekkep balıkları hayatlarının sonlarında ürüyorlar. Bu yüzden genlerini yaymak için de nerede, ne vakit, kiminle çiftleştiklerini hatırlayarak daha geniş bölgelere yayılabiliyorlar.
Ömürlerinin sonuna kadar hafızalarında bozulma olmuyor
İnsanlarda ise bu durum farklıdır. Bizler yaşlanınca aşikâr vakit içinderda nerelerde olduğumuzu ne yaptığımızı unutabiliyoruz. Örneğin; birkaç gün evvel ne yediğimizi kolay kolay unutabiliyoruz. Bu üslup olayların hatırlanmasını sağlayan belleğe epidozik bellek deniyor. Bu bellekte oluşan külfetlerin da yaşlandıkça hipokampus ismi verilen kısmın bozulmasından kaynaklandığı düşünülüyor.
Mürekkep balıklarında ise hipokampus kısmı yoktur ve beyin yapıları insanlarınkinden çok farklıdır. Bu hayvanların beyninin dikey lobu öğrenme ve hafıza ile bağlantılıdır. Bu kısım de hayvanın ömrünün son iki ila üç gününe kadar bozulmaz. Uzmanlara göre de bu olay, mürekkep balıklarının hafızalarının nasıl bu kadar keskin olduğunu açıklıyor.