Bir asrı devirdi! Ağırlamadığı efsane kalmadı…

Abide

Aktif Üye
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Dünyanın birinci otoyol örneği, yüz yıl evvel Almanya’da açılan AVUS isimli taşıt yolu. Açıldığında trafiğe kapalı olan AVUS, yalnızca otomobil yarışları ve trafik testlerinin gerçekleştirilmesi için kullanıldı. Asfaltın günümüzdeki haline gelmesinde de AVUS kıymetli bir rol oynadı. Asfalt teknolojisi bu yolda yapılan testlerle gelişti.

DÜNYANIN BİRİNCİ OTOYOLU

1907 yılında Kaiserlicher Araba Kulübü üyeleri, motorlu araçların test edilmesi için bir pist tasarlamaya başladı. Maddi yetersizlikler yol inşaatının 1913 yılına kadar başlamasına pürüz oldu. 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı’nın yaşanmasıyla bir arada üretim çalışmaları durduruldu. bu vakitte zaman vakit Rus savaş esirleri yol inşaatında çalıştırılsa da gerçek manada inşaat 1920 yılında iş adamı ve siyasetçi olan Hugo Stinnes’in teşebbüsleri ve finansmanıyla devam etti. Avus, 1921 yılında savaştan daha sonra yapılan birinci milletlerarası araba fuarıyla birlikte açıldı.


BİRÇOK YARIŞA KONUT SAHİPLİĞİ YAPTI


AVUS, hizmete alındıktan daha sonra epey sayıda yarışa konut sahipliği yaptı. Almanya Grand Prix’si 1926 yılında AVUS’ta yapıldı ve bu yarışta efsanevi Alman pilotu Rudolf Caracciola birinci zaferini kazandı. 1928’de Fritz von Opel, roket itmeli araçla saniyeler ortasında 238 km sürate ulaşarak bir rekora imza attı. 1937 yılında yapılan bir öbür aktiflikte Luigi Fagioli, 280 km ile bu rekoru güncelledi.


AVUS’un 43 derecelik eğime sahip olan sert virajı ve burada yaşanan ölümlü kazalar büyük tartışmalar yarattı. 1938 yılında yaşanan önemli kazalar kararında AVUS’ta yapılan yarışlar 1952 yılına kadar durduruldu. 1952 yılında tekrar başlayan yarışlar, 1998 yılına kadar devam etti. 1998 yılında AVUS, Berlin trafiğinde hayati bir ehemmiyete sahip olduğu için yarışlar sonlandırıldı.


ALMANYA’NIN SEMBOLÜ OLDU

AVUS birfazlaca politik iletide rol aldı. 1930’lu senelerda Adolf Hitler idaresindeki Nazi Almanyası, bu yolda yapılan sürat ve dayanıklılık testleriyle Alman endüstrisinin gelişmişliğini dünyaya gösterme maksadı güttü. Soğuk savaş sırasında da bu yol Batı Berlin ile Doğu Berlin içindeki geçiş noktalarından biri oldu ve soğuk savaşın en sıcak biçimde hissedildiği yerlerin başında geldi.

ÇİN’DEN daha sonra İSPANYA VAR

Dünyanın birinci otoyol örneği Almanya’da bulunan AVUS olsa da aslında bu yol yalnızca test ve yarışlarda kullanılıyordu. Trafiğe açık olan birinci otoyol ise 1924 yılında İtalya’da açıldı. Milano ve Como kentlerini birbirine bağlayan bu yol, karayolları tarihinde bir dönüm noktası oldu. 1930’lu senelerdan daha sonra başlatmış olduğu otoyol atılımının akabinde ise Almanya, yüksek kaliteli otoyollar konusunda akla birinci gelen ülkelerden birisi oldu.

2014 yılında dünya genelindeki otoyolların uzunluğu hakkında yapılan bir araştırmanın kararına nazaran, Çin 97 bin 355 km uzunluğundaki otoyollarıyla listenin başında yer alıyor. Avrupa’da ise İspanya 15 bin 523 km ile birinci sırada.


DÜNYANIN EN KALİTELİ OTOYOLLARI BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ’NDE

Otoyol kalitesine ait yapılan araştırmaya dünyanın en kaliteli otoyolları Birleşik Arap Emirlikleri’nde bulunuyor. Ülkedeki yollar 10 puan üzerinden 6.4 puan aldı. Günümüzde ülkelerin otoyol inşa teknikleri değişiyor. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde otoyollar altı şeritli planlanıp betonla yapılırken, Türkiye’nin de dahil olduğu biroldukça ülke otoyollarını 3 şerit üzerinden planlayarak asfaltla yapıyor.

Dünyanın en uzun otoyolu Kanada’nın en kuzeyinden Arjantin’in en güneyindeki Ushuaia’ya kadar uzanan Pan-American Highway olarak geçiyor. 48 bin kilometre uzunluğa sahip olan otoyol 14 ülkeden geçiyor ve Amerika kıtasının kuzeyi ile güneyini birbirine bağlıyor.


TÜRKİYE BİRİNCİ 10’DA!

Türkiye’de birinci otoyol ise 1973 yılında eski ismiyle Boğaziçi Köprüsü, şimdiki ismiyle 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nü ortasında barındıran 23 km’lik İstanbul 1’inci çevreyolu. 2019 yılında Eurostat tarafınca yapılan çalışmaya göre Türkiye’deki otoyolların toplam uzunluğu 2 bin 657 km olarak belirlendi.

Türkiye, sahip olduğu bu uzunlukla Avrupa’da birinci 10 ülke içinde bulunuyor. Otoyol kalitesi sıralamasında ise Türkiye 10 puan üzerinden 5.0 alarak 30’uncu sırada yer aldı.