Abide
Aktif Üye
Beşerler, her vakit başarılı şeylere imza atacak diye bir kural yok şu dünya üzerinde… olağan olarak başarılarıyla gurur duyan, servetine servet katanların yanında başarısızlığa uğrayıp da, bundan “pahalı” ders çıkaranlar da mevcut… Otomotiv tarihi de, bu cins onlarca hatta yüzlerce başarısızlıkla dolu. Bunların bir kısmı yanlış stratejiden kaynaklanırken bir kısmı da “hatalı kurgulanmış modeller”in bir kararı.
Milliyet’ten Levent Köprülü’nün yazısı:
Hatta bu başarısızlıklara imza atanlar içinde, şimdilerde pek başarılı modelleri piyasaya sunup, fazlaca da “başarılı hareketler” yapmıyor değil… Buna büyüklerimiz genelde “Olmadı vesselam, canın sağ olsun!” der geçer. Doğal yanlışlıklar olduğunda da “Ne yaptın be abiii!” en tanınan reaksiyondur fakat bize özeldir, karıştırmayalım. Çünkü, mesela Amerikalıların motamot bu biçimde bir reaksiyon verdiğine rastlamadım! Bu da muharrir olarak benim küçük bir notum olsun!
olağan olarak otomotiv tarihli başarısızlıkları tek tek bu “A3 kağıt boyutu”ndan hallice sayfaya sığdırmamı beklemiyorsunuzdur sanırım. Lakin sizlere bir kısmını, hatta “küçücük” bir “kuple”sini aktarabilirim. Lakin bilin ki, tarih bu biçimde şeylerle dolu…
NASIL ŞEYLER örneğin?
Uğursuzluk mu, ne?
İsterseniz, günümüzde başarılı modellerle hayatımızı, yollarımızı renklendiren Ford’tan başlayalım… Ford’un bir daha yaratmaya uğraştığı, “efsaneyi diriltme” projelerinden bir tanesiydi Thunderbird. “Retro” denilen ve “eskinin bir daha yorumu” diye tanımlanabilecek akıma kapılan Ford, Beetle yani bizim “Kaplumbağa”nın dizayncısı J. Mays ile anlaşmıştı.
Adam o denli bir tasarım yaptı ki, yeni Thunderbird, bildiğiniz “hormonlu Kaplumbağa”ya döndü. Araç için bir platform yani temel gerekiyordu. Ford, bunun için gitti ve “Lincoln LS” modelini baz aldı. İşte o anda yanılgıyı yapmıştı. Araç hayli ağır ve motorları fazlaca güçsüz geldi. Tüketiciler buna, daha satışa çıktığı birinci yıldan reaksiyon vermekte gecikmedi. Sonuçta, “T-Bird”, kısa bir süre üretilip, daha sonra da tarihe gömüldü.
Pekala ya Explorer? Ford’un bilhassa ABD’de en epeyce satan modeli olan Explorer’ın, 1991-1994 yılları içinde üretilenleri için şirket tarafınca pek fazla uğraş harcanmadı. Mühendislere, şimdilerde bir daha piyasaya çıksa da, o devirde piyasadan oldukçatan silinmiş “Bronco” modelinin platformu verildi. Mühendisler, bu platformu biraz uzatıp, Explorer’ı yarattı. Fakat bunun üzerine kazalar da arkası gerisine gelmeye başladı. Zira bu platformu uzatmak, aracı istikrarsız hale getirmişti. Evvel lastiklere kusur bulundu. Akabinde da apar topar araç değiştirildi ve yeni platform hazırlandı. Devrilmeyi seven aracın davaları yıllar aldı. Yanlıştan dönmek ise, değerliye patladı.
“Platform da ne ki?” demeyin, hayli değerli. örneğin General Motors, bu mevzuda üst üste yanılgı yapanlardan. “Retro” görünümlü “SSR”, 2004-2006 içinde, “Trailblazer” denilen SUV aracın platformunda üretilmişti. ötürüsıyla sert ve “kütük” üzereydi. tutulmadı! halbuki Corvette platformu onun için biçilmiş kaftan olabilirdi. Yanlış seçimdi işte!
Trailblazer platformunun “laneti”nden midir bilinmez, birebir genleri taşıyan “Saab 9-7X” ve “Oldsmobile Bravada” da başarılı olamadı. Her iki marka da, 2008’deki global krizde battı, tarih oldu aslına bakarsan. Aslında liste epeyce uzun. Ancak yer, buraya kadar… Siz, başarılı bir araba kullandığınız için memnun olun. Fakat bilin ki, başarısızlıklar onu kusursuz yapmıştır!
JAPONLARIN ‘ÇİRKİN KRAL’I
Japonya’da küçük bir üretici olan ve daha epeyce “retro görünümlü modelleri” ile tanınan “Mitsuoka”, 2006’da “Orochi” ismini verdiği büsbütün kendisine mahsus bir araba çıkararak isminden kelam ettirmişti. “Japonların Ferrari’ye cevabı” olarak da kabul edilen araba, her ne kadar Ferrari üzere harika spor bir otomobilmiş üzere görünse de, aslında epeyce hantaldı. İsmi, “8 başlı efsanevi ejderhadan” geliyordu ve tipi de biraz andırıyordu güya… Honda NSX’ten örnek alınan araba, Honda ve Lexus modülleriyle hayat bulmuştu. Lexus’tan alınma 3.3 lt V6 motor 231 beygirlikti ve 100 km/s sürate 7 saniyede ulaşabiliyordu. Ferrari’nin yanından bile geçmezdi performans açısından yani… 2006-2014 içinde pek epeyce versiyonu yapıldıysa da, bir “rüya otomobil” olamadı. Bu ortada Mitsuoka şirketi hala “sağ”, belirteyim…
BAHT DA GEREKLİ GÜYA BİRAZ!
kimi vakit “Olmayınca olmuyor işte” derler, doğrudur. örneğin Hyundai’nin Türkiye’de de birkaç adet satan “Genesis Coupe”si, önemli biçimde ağırdı. Araba, çok sportif görünmesine rağmen, düzgün motor seçenekleriyle üretilemedi. Hatta ABD’deki bir testte, aracın kolay bir sedan arabadan daha yavaş kaldığı ölçüldü. Yanılgıydı…
İngiliz Lotus da tıpkı yanılgıyı yaptı. 1989-1995 yılları içinde üretilen, hatta Kia markası altında bile satılan “Lotus Elan M100”, aslında markanın fanatiklerinin unutmak istediği bir model oldu. Fiber kasalı bu model, Isuzu motoru taşıyordu ve önden çekişliydi. Sevilmedi. Geriden itişli onca emsal model vardı. Olmadı. Lotus da, bundan daha sonra önden çekişli bir model üretmedi esasen! “Geleceğe Dönüş”ün yıldızı De Lorean, başarısız denemelerdendi. 130 beygirlik motoru, bu üstün teknolojiye sahip paslanmaz gövdeli araca yetişemiyor, daima sorun çıkarıyordu. Sonuçta kurucusu mahpusa atıldı, marka da öldü. Fanatikleri olsa da sevmeyenleri fazlaca.
ASLINDA ÜNLÜ OLABİLİRDİ…
Başta Anadol ve Corvette olmak üzere bir epey modele hayat veren en kıymetli öge “fiberglass”tır. Bu husus, ilerleyen periyotlarda “karbon fiber” üzere kuvvetli ve değerli bir unsurun de doğmasına öncülük etmekle birlikte, ucuz, yavaşça ve her beğeniye uygun arabalar üretilmesine imkan sağlamıştır. Bugün bile kullanılan bu hususun arabalarda birinci uygulandığı mesela doğum yeri ise ABD’deydi. Bilhassa İkinci Dünya Savaşı’ndan dönen askerlerin, Avrupa’da gördükleri spor arabalara ilgi duyması, ABD’ye ithal etmek istemesi, lakin bunun “pahalıya” patlaması, lokal üreticileri harekete geçirmişti. İşte tam da bu vakitte, “Glasspar G2” doğdu.
Bu Avrupai spor araba, bir fiber tekne üreticisi Bill Tritt tarafınca 1949’da üretildi. Tritt, bunu bir yüzbaşı olan arkadaşı için üretmişti. Birinci Glasspar G2’nin temelinde bir Willys Jeep şasisi yatarken, gücünü ‘ağır modifiyeli’ V8 motordan alıyordu. Britt, bu teknikle İngiliz Singer, Willys, Kaiser, Volvo ve Walt Disney kümesine karoseriler satıyordu. Tritt, bunu daha ileriye taşıyıp, şirketin idare heyetine yeni bir tasarım sundu. Lakin kabul edilmedi bu. Tritt şirketten ayrılırken, General Motors, bir teklif üzerine yeni piyasaya sunacağı “Corvette” isimli spor arabasında “fiberglass gövde” kullanmaya karar verdi. Tritt, öncülük etmekle kaldı.
Milliyet’ten Levent Köprülü’nün yazısı:
Hatta bu başarısızlıklara imza atanlar içinde, şimdilerde pek başarılı modelleri piyasaya sunup, fazlaca da “başarılı hareketler” yapmıyor değil… Buna büyüklerimiz genelde “Olmadı vesselam, canın sağ olsun!” der geçer. Doğal yanlışlıklar olduğunda da “Ne yaptın be abiii!” en tanınan reaksiyondur fakat bize özeldir, karıştırmayalım. Çünkü, mesela Amerikalıların motamot bu biçimde bir reaksiyon verdiğine rastlamadım! Bu da muharrir olarak benim küçük bir notum olsun!
olağan olarak otomotiv tarihli başarısızlıkları tek tek bu “A3 kağıt boyutu”ndan hallice sayfaya sığdırmamı beklemiyorsunuzdur sanırım. Lakin sizlere bir kısmını, hatta “küçücük” bir “kuple”sini aktarabilirim. Lakin bilin ki, tarih bu biçimde şeylerle dolu…
NASIL ŞEYLER örneğin?
Uğursuzluk mu, ne?
İsterseniz, günümüzde başarılı modellerle hayatımızı, yollarımızı renklendiren Ford’tan başlayalım… Ford’un bir daha yaratmaya uğraştığı, “efsaneyi diriltme” projelerinden bir tanesiydi Thunderbird. “Retro” denilen ve “eskinin bir daha yorumu” diye tanımlanabilecek akıma kapılan Ford, Beetle yani bizim “Kaplumbağa”nın dizayncısı J. Mays ile anlaşmıştı.
Adam o denli bir tasarım yaptı ki, yeni Thunderbird, bildiğiniz “hormonlu Kaplumbağa”ya döndü. Araç için bir platform yani temel gerekiyordu. Ford, bunun için gitti ve “Lincoln LS” modelini baz aldı. İşte o anda yanılgıyı yapmıştı. Araç hayli ağır ve motorları fazlaca güçsüz geldi. Tüketiciler buna, daha satışa çıktığı birinci yıldan reaksiyon vermekte gecikmedi. Sonuçta, “T-Bird”, kısa bir süre üretilip, daha sonra da tarihe gömüldü.
Pekala ya Explorer? Ford’un bilhassa ABD’de en epeyce satan modeli olan Explorer’ın, 1991-1994 yılları içinde üretilenleri için şirket tarafınca pek fazla uğraş harcanmadı. Mühendislere, şimdilerde bir daha piyasaya çıksa da, o devirde piyasadan oldukçatan silinmiş “Bronco” modelinin platformu verildi. Mühendisler, bu platformu biraz uzatıp, Explorer’ı yarattı. Fakat bunun üzerine kazalar da arkası gerisine gelmeye başladı. Zira bu platformu uzatmak, aracı istikrarsız hale getirmişti. Evvel lastiklere kusur bulundu. Akabinde da apar topar araç değiştirildi ve yeni platform hazırlandı. Devrilmeyi seven aracın davaları yıllar aldı. Yanlıştan dönmek ise, değerliye patladı.
“Platform da ne ki?” demeyin, hayli değerli. örneğin General Motors, bu mevzuda üst üste yanılgı yapanlardan. “Retro” görünümlü “SSR”, 2004-2006 içinde, “Trailblazer” denilen SUV aracın platformunda üretilmişti. ötürüsıyla sert ve “kütük” üzereydi. tutulmadı! halbuki Corvette platformu onun için biçilmiş kaftan olabilirdi. Yanlış seçimdi işte!
Trailblazer platformunun “laneti”nden midir bilinmez, birebir genleri taşıyan “Saab 9-7X” ve “Oldsmobile Bravada” da başarılı olamadı. Her iki marka da, 2008’deki global krizde battı, tarih oldu aslına bakarsan. Aslında liste epeyce uzun. Ancak yer, buraya kadar… Siz, başarılı bir araba kullandığınız için memnun olun. Fakat bilin ki, başarısızlıklar onu kusursuz yapmıştır!
JAPONLARIN ‘ÇİRKİN KRAL’I
Japonya’da küçük bir üretici olan ve daha epeyce “retro görünümlü modelleri” ile tanınan “Mitsuoka”, 2006’da “Orochi” ismini verdiği büsbütün kendisine mahsus bir araba çıkararak isminden kelam ettirmişti. “Japonların Ferrari’ye cevabı” olarak da kabul edilen araba, her ne kadar Ferrari üzere harika spor bir otomobilmiş üzere görünse de, aslında epeyce hantaldı. İsmi, “8 başlı efsanevi ejderhadan” geliyordu ve tipi de biraz andırıyordu güya… Honda NSX’ten örnek alınan araba, Honda ve Lexus modülleriyle hayat bulmuştu. Lexus’tan alınma 3.3 lt V6 motor 231 beygirlikti ve 100 km/s sürate 7 saniyede ulaşabiliyordu. Ferrari’nin yanından bile geçmezdi performans açısından yani… 2006-2014 içinde pek epeyce versiyonu yapıldıysa da, bir “rüya otomobil” olamadı. Bu ortada Mitsuoka şirketi hala “sağ”, belirteyim…
BAHT DA GEREKLİ GÜYA BİRAZ!
kimi vakit “Olmayınca olmuyor işte” derler, doğrudur. örneğin Hyundai’nin Türkiye’de de birkaç adet satan “Genesis Coupe”si, önemli biçimde ağırdı. Araba, çok sportif görünmesine rağmen, düzgün motor seçenekleriyle üretilemedi. Hatta ABD’deki bir testte, aracın kolay bir sedan arabadan daha yavaş kaldığı ölçüldü. Yanılgıydı…
İngiliz Lotus da tıpkı yanılgıyı yaptı. 1989-1995 yılları içinde üretilen, hatta Kia markası altında bile satılan “Lotus Elan M100”, aslında markanın fanatiklerinin unutmak istediği bir model oldu. Fiber kasalı bu model, Isuzu motoru taşıyordu ve önden çekişliydi. Sevilmedi. Geriden itişli onca emsal model vardı. Olmadı. Lotus da, bundan daha sonra önden çekişli bir model üretmedi esasen! “Geleceğe Dönüş”ün yıldızı De Lorean, başarısız denemelerdendi. 130 beygirlik motoru, bu üstün teknolojiye sahip paslanmaz gövdeli araca yetişemiyor, daima sorun çıkarıyordu. Sonuçta kurucusu mahpusa atıldı, marka da öldü. Fanatikleri olsa da sevmeyenleri fazlaca.
ASLINDA ÜNLÜ OLABİLİRDİ…
Başta Anadol ve Corvette olmak üzere bir epey modele hayat veren en kıymetli öge “fiberglass”tır. Bu husus, ilerleyen periyotlarda “karbon fiber” üzere kuvvetli ve değerli bir unsurun de doğmasına öncülük etmekle birlikte, ucuz, yavaşça ve her beğeniye uygun arabalar üretilmesine imkan sağlamıştır. Bugün bile kullanılan bu hususun arabalarda birinci uygulandığı mesela doğum yeri ise ABD’deydi. Bilhassa İkinci Dünya Savaşı’ndan dönen askerlerin, Avrupa’da gördükleri spor arabalara ilgi duyması, ABD’ye ithal etmek istemesi, lakin bunun “pahalıya” patlaması, lokal üreticileri harekete geçirmişti. İşte tam da bu vakitte, “Glasspar G2” doğdu.
Bu Avrupai spor araba, bir fiber tekne üreticisi Bill Tritt tarafınca 1949’da üretildi. Tritt, bunu bir yüzbaşı olan arkadaşı için üretmişti. Birinci Glasspar G2’nin temelinde bir Willys Jeep şasisi yatarken, gücünü ‘ağır modifiyeli’ V8 motordan alıyordu. Britt, bu teknikle İngiliz Singer, Willys, Kaiser, Volvo ve Walt Disney kümesine karoseriler satıyordu. Tritt, bunu daha ileriye taşıyıp, şirketin idare heyetine yeni bir tasarım sundu. Lakin kabul edilmedi bu. Tritt şirketten ayrılırken, General Motors, bir teklif üzerine yeni piyasaya sunacağı “Corvette” isimli spor arabasında “fiberglass gövde” kullanmaya karar verdi. Tritt, öncülük etmekle kaldı.