“Gelişmiş” nükleer santraller nükleer tartışmalarını alevlendirdi Nükleer güç savunucuları uzun vakittir safça bir düzgünlüğe yönelimlidir. Ya da dışardan biz bu biçimde yorumluyoruz. 1954 yılında Atom Gücü Komitesi Lideri Lewis Strauss nükleer kaynaklı gücün gelecekte öbür güç cinsleriyle karşılaştırılamayacak kadar ucuz olacağını söylemişti. Günümüzde ise tam aksisi biçimde nükleer güç elektriğin en kıymetli biçimlerinden birisi.
Strauss’un bu kuruldaki takipçisi/halefi olan Nobel ödüllü Glenn Seaborg, 1971’de nükleer gücün 2000 yılına kadar neredeyse tüm dünya elektriğini üreteceğini öngördü. Bugün nükleer gücün dünya elektriği içerisindeki hissesi yalnızca %10’dur. Amerika Birleşik Devletleri’nde bu sayı yaklaşık %20 ve ülkenin yaşlanan reaktör filosunun yaklaşık üçte biri daha ucuz elektrik kaynaklarıyla rekabet için hala direniyor. Lakin yeni güç trendlerine nazaran bu direniş fazlaca uzun sürmeyebilir.
İlginizi Çekebilir ABD’de yenilenebilir güç tüketimi yükselişte Ayrıyeten Bkz. “Çin yeni uzay istasyonuna üç astronot gönderdi”
Öte yandan iklim değişikliğini ele almak için nükleer gücün rolünü genişletmek isteyen beşerler da hala mevcut. Zira doğal gaz ve kömür üzere yakıtlara rağmen, düşük karbonlu bir elektrik kaynağı olarak bariz bir avantajı da var. Lakin geçmişteki berbat tecrübelerden bilindiği üzere önemli güvenlik ve sıhhat tehlikesi de barındırıyor ki makus sonuçları düşünmek bile korkutucu. Ve rastgele bir problemde tesir yüz binlerce yıl boyunca sürüyor. Burada Chernobyl dizisini hatırlamadan geçemiyoruz.
Gelişmiş Reaktör Dizaynları
Kimi cesaretli nükleer güç geliştiricileri bugün bir tahlil olarak “gelişmiş” reaktör tasarımı dedikleri şeyi teşvik ediyorlar. Burada onu “gelişmiş” yapan, klâsik reaktörlerdeki radyoaktif maddeyi soğutmak için kullanılan yavaşça su (light-water) su reaktörleri olarak isimlendirilen reaktörlerden farklı olarak sıvı sodyum, helyum ve erimiş tuz unsurlarıyla soğutma yapıyor olması. Bazıları için bu nükleer güç santrallerini daha muteber yapabilecek ve önümüzdeki on yıl ortasında nükleer güç şimdiye kadar yaşamadığı bir seviye prime time yaşayacak. Lakin bu bir daha nükleer savunucularının hüsnükuruntuları olabilir pekala.
İtirazlar
Bu dizaynın ucuz, inançlı ve emniyetli bir nükleer güç biçimi olabileceğinin yankısı şimdiden karbon emisyonlarını azaltma için her türlü yolu arayan Biden idaresinin dikkatini çekti bile. Dediğimiz üzere nükleer güç karbon emisyonu açısından birçok fosil yakıttan daha güzel durumda. Lakin Kaygılı Bilim İnsanları Birliği’ne (UCS) göre nükleerdeki bu yeni gelişme, nükleer güç savunucularının yeni safça düzgüne yorduğu yeni bir gelişmeden diğer bir şey değil. UCS’nin geçen aylarda yayınlanan “Gelişmiş” Her Vakit Daha Uygun Değildir isimli 140 sayfalık raporuna göre şayet nükleer güç, savunucularının dediği üzere iklim değişikliğini önlemek için gerekliyse ve bu yeni reaktör dizaynları bunun için bir tahlil sunabilecekse, yeni reaktörlerin daha emniyetli, daha inançlı ve eskilerle karşılaştırıldığında bariz faydalarının olması gereklidir. Raporun baş müellifi Dr. Edwin Lyman‘a nazaran ise incelenen hiç bir yeni dizaynlı reaktör bu ihtiyaçları sağlamıyor ve bu tasarım olayı düpedüz bir yutturmacadan ibaret.
Tıpkı Tas Tıpkı Hamam
esasen UCS’nin raporuna göre bu yeni dizaynda daha az uranyum kullanılacak ve bu az uranyumdan daha düzgün randıman alınacak. Lakin uzun vakit izolasyon gerektiren atıklar verilmeye devam edecek. Öte yandan Lyman’a bakılırsa güvenlik kelam konusu olduğunda (ki yeni dizaynların asıl olayı bu deniyodu) yeni reaktörler klâsik reaktörlerden kıymetli ölçüde daha makus. Rapora göre su yerine kullanılan hususlar suya yahut havaya maruz kaldığında yanabilir ve çekirdek erimesine niye olup denetim edilemeyen güç artışları yaşanabilir. Hal bu biçimde olunca yeni reaktörlerde epey büyük yararlar olmadığı raporda gözle önüne seriliyor.
Strauss’un bu kuruldaki takipçisi/halefi olan Nobel ödüllü Glenn Seaborg, 1971’de nükleer gücün 2000 yılına kadar neredeyse tüm dünya elektriğini üreteceğini öngördü. Bugün nükleer gücün dünya elektriği içerisindeki hissesi yalnızca %10’dur. Amerika Birleşik Devletleri’nde bu sayı yaklaşık %20 ve ülkenin yaşlanan reaktör filosunun yaklaşık üçte biri daha ucuz elektrik kaynaklarıyla rekabet için hala direniyor. Lakin yeni güç trendlerine nazaran bu direniş fazlaca uzun sürmeyebilir.
İlginizi Çekebilir ABD’de yenilenebilir güç tüketimi yükselişte Ayrıyeten Bkz. “Çin yeni uzay istasyonuna üç astronot gönderdi”
Öte yandan iklim değişikliğini ele almak için nükleer gücün rolünü genişletmek isteyen beşerler da hala mevcut. Zira doğal gaz ve kömür üzere yakıtlara rağmen, düşük karbonlu bir elektrik kaynağı olarak bariz bir avantajı da var. Lakin geçmişteki berbat tecrübelerden bilindiği üzere önemli güvenlik ve sıhhat tehlikesi de barındırıyor ki makus sonuçları düşünmek bile korkutucu. Ve rastgele bir problemde tesir yüz binlerce yıl boyunca sürüyor. Burada Chernobyl dizisini hatırlamadan geçemiyoruz.
Gelişmiş Reaktör Dizaynları
Kimi cesaretli nükleer güç geliştiricileri bugün bir tahlil olarak “gelişmiş” reaktör tasarımı dedikleri şeyi teşvik ediyorlar. Burada onu “gelişmiş” yapan, klâsik reaktörlerdeki radyoaktif maddeyi soğutmak için kullanılan yavaşça su (light-water) su reaktörleri olarak isimlendirilen reaktörlerden farklı olarak sıvı sodyum, helyum ve erimiş tuz unsurlarıyla soğutma yapıyor olması. Bazıları için bu nükleer güç santrallerini daha muteber yapabilecek ve önümüzdeki on yıl ortasında nükleer güç şimdiye kadar yaşamadığı bir seviye prime time yaşayacak. Lakin bu bir daha nükleer savunucularının hüsnükuruntuları olabilir pekala.
İtirazlar
Bu dizaynın ucuz, inançlı ve emniyetli bir nükleer güç biçimi olabileceğinin yankısı şimdiden karbon emisyonlarını azaltma için her türlü yolu arayan Biden idaresinin dikkatini çekti bile. Dediğimiz üzere nükleer güç karbon emisyonu açısından birçok fosil yakıttan daha güzel durumda. Lakin Kaygılı Bilim İnsanları Birliği’ne (UCS) göre nükleerdeki bu yeni gelişme, nükleer güç savunucularının yeni safça düzgüne yorduğu yeni bir gelişmeden diğer bir şey değil. UCS’nin geçen aylarda yayınlanan “Gelişmiş” Her Vakit Daha Uygun Değildir isimli 140 sayfalık raporuna göre şayet nükleer güç, savunucularının dediği üzere iklim değişikliğini önlemek için gerekliyse ve bu yeni reaktör dizaynları bunun için bir tahlil sunabilecekse, yeni reaktörlerin daha emniyetli, daha inançlı ve eskilerle karşılaştırıldığında bariz faydalarının olması gereklidir. Raporun baş müellifi Dr. Edwin Lyman‘a nazaran ise incelenen hiç bir yeni dizaynlı reaktör bu ihtiyaçları sağlamıyor ve bu tasarım olayı düpedüz bir yutturmacadan ibaret.
Tıpkı Tas Tıpkı Hamam
esasen UCS’nin raporuna göre bu yeni dizaynda daha az uranyum kullanılacak ve bu az uranyumdan daha düzgün randıman alınacak. Lakin uzun vakit izolasyon gerektiren atıklar verilmeye devam edecek. Öte yandan Lyman’a bakılırsa güvenlik kelam konusu olduğunda (ki yeni dizaynların asıl olayı bu deniyodu) yeni reaktörler klâsik reaktörlerden kıymetli ölçüde daha makus. Rapora göre su yerine kullanılan hususlar suya yahut havaya maruz kaldığında yanabilir ve çekirdek erimesine niye olup denetim edilemeyen güç artışları yaşanabilir. Hal bu biçimde olunca yeni reaktörlerde epey büyük yararlar olmadığı raporda gözle önüne seriliyor.
Yükleniyor…
cleantechnica.com