Saliha
Yeni Üye
Başkan Yılmaz / ANKARA – ABD, Afganistan Taliban’ın eline geçmedilk evvel; 11 Eylül’e kadar askeri varlığını tahliye edeceğini açıklamış ve bu çekilme sürecinin uzayabileceği iletisini vermişti. NATO temsilcileri de, “Kararlı Takviye Misyonu” kapsamındaki askeri ögelerin çekileceği istikametinde açıklamalarda bulunmuştu. Türkiye’de ise, Türk askeri ögelerinin Afganistan’daki varlığına ait tartışma MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin, askeri ögelerin misyon mühletinin 11 Eylül’de sona ereceğine ait açıklamasıyla alevlendi. Evvel ABD’nin çekilmesiyle Türk askerinin Afganistan’da bulunması için lakin yeni bir tezkere gerektiğini öne süren muhalefet partileri, Taliban’ın idaresi devralmasının akabinde ise Türk askeri ögelerinin bu ülkede bulunmasının münasebetlerinin ortadan kalktığını öne sürerek, “geri çekme” daveti yaptı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, “Taliban’ın ülkede denetimi sağlamasıyla önümüze yeni bir tablo çıktı. Görüşmelerimizi buna bakılırsa yapıyoruz” dedi.
Yasal destek ne?
Tartışmalar sürerken, Milliyet, Türk askeri varlığının yasal desteğinin ne olacağı konusunun izini sürdü. Kaynaklar, TSK ögelerinin Afganistan’daki varlığının iki yasal desteğinin bulunduğunu kaydetti.
Birincisi; 11 Eylül 2001’deki akın daha sonrası ABD’nin başlatmış olduğu, “Sürekli Özgürlük Harekatı” ekseninde ISAF (Uluslararası Güvenlik ve Yardım Kuvveti) kapsamında Türk Askeri’nin Afganistan’da bulunması için çıkarılan tezkere.
İkinci destek ise NATO’nun, “Kararlı Dayanak Misyonu” kapsamında Türk askerî ögelerinin Afganistan’da bulunması. 6 Ocak 2015 tarihindeki tezkere ile NATO ekseninde başlayan bu vazifenin mühleti en son 6 Ocak 2021’de TBMM’de 6 Temmuz 2022’ye kadar uzatıldı.
‘Gerekçe kalmadı’
Kaynaklar, son gelişmeler üzerine Türk askerî ögelerinin Afganistan’daki varlığının hukuksal olarak incelemeye alındığını bildirirken, ABD’nin çekilme açıklamasıyla birlikte, “2001’deki tezkerenin öne sürülen sebebinin ortadan kalktığı” tespitini yapıyor. NATO’nun Kararlı Takviye Misyonu kapsamında çıkarılan tezkerenin fonksiyonelliği konusunun ise çabucak hemen belirsizliğini koruduğu kaydediliyor. Çekilme sonucunın NATO tarafınca resmileştirilmesi halinde son tezkerenin de dayanaksız kalacağına işaret eden kaynaklar, bu durumda, Türkiye’nin askeri varlığının sürdürmesi için yeni bir yol bulması gerektiğini lisana getiriyor.
Libya örneği
Bu çerçevede de “ya yeni bir tezkere” yahut “mevcut Afganistan idaresiyle Libya’da olduğu üzere ikili askeri muahede imzalanması” formülü üzerinde duruluyor. ABD ve NATO’nun, ögelerini büsbütün çekinceye kadar kadar Türkiye’nin Taliban idaresiyle tezkere yahut ikili mutabakat konusunda müzakerelerini olgunlaştırması bekleniyor. Türkiye’nin Libya’da gerçekleştirilen ikili muahedeye misal bir mutabakat sağlayarak Türk ögelerinin Afganistan’daki misyonunu sürdürmesi ise, “kesin çözüm” olarak görülüyor.
Yasal destek ne?
Tartışmalar sürerken, Milliyet, Türk askeri varlığının yasal desteğinin ne olacağı konusunun izini sürdü. Kaynaklar, TSK ögelerinin Afganistan’daki varlığının iki yasal desteğinin bulunduğunu kaydetti.
Birincisi; 11 Eylül 2001’deki akın daha sonrası ABD’nin başlatmış olduğu, “Sürekli Özgürlük Harekatı” ekseninde ISAF (Uluslararası Güvenlik ve Yardım Kuvveti) kapsamında Türk Askeri’nin Afganistan’da bulunması için çıkarılan tezkere.
İkinci destek ise NATO’nun, “Kararlı Dayanak Misyonu” kapsamında Türk askerî ögelerinin Afganistan’da bulunması. 6 Ocak 2015 tarihindeki tezkere ile NATO ekseninde başlayan bu vazifenin mühleti en son 6 Ocak 2021’de TBMM’de 6 Temmuz 2022’ye kadar uzatıldı.
‘Gerekçe kalmadı’
Kaynaklar, son gelişmeler üzerine Türk askerî ögelerinin Afganistan’daki varlığının hukuksal olarak incelemeye alındığını bildirirken, ABD’nin çekilme açıklamasıyla birlikte, “2001’deki tezkerenin öne sürülen sebebinin ortadan kalktığı” tespitini yapıyor. NATO’nun Kararlı Takviye Misyonu kapsamında çıkarılan tezkerenin fonksiyonelliği konusunun ise çabucak hemen belirsizliğini koruduğu kaydediliyor. Çekilme sonucunın NATO tarafınca resmileştirilmesi halinde son tezkerenin de dayanaksız kalacağına işaret eden kaynaklar, bu durumda, Türkiye’nin askeri varlığının sürdürmesi için yeni bir yol bulması gerektiğini lisana getiriyor.
Libya örneği
Bu çerçevede de “ya yeni bir tezkere” yahut “mevcut Afganistan idaresiyle Libya’da olduğu üzere ikili askeri muahede imzalanması” formülü üzerinde duruluyor. ABD ve NATO’nun, ögelerini büsbütün çekinceye kadar kadar Türkiye’nin Taliban idaresiyle tezkere yahut ikili mutabakat konusunda müzakerelerini olgunlaştırması bekleniyor. Türkiye’nin Libya’da gerçekleştirilen ikili muahedeye misal bir mutabakat sağlayarak Türk ögelerinin Afganistan’daki misyonunu sürdürmesi ise, “kesin çözüm” olarak görülüyor.