TEI, yeni İHA motorunu birinci kere TEKNOFEST 2021’de sergiledi Havacılık, Uzay ve Teknoloji Şenliği TEKNOFEST 2021 başladı. Atatürk Havalimanı’nda düzenlenen şenliğin iştirakçilerinden biri olan TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI), burada yeni geliştirdikleri PD222ST isimli insansız hava aracı (İHA) motorunu sergiledi.
TEI, insansız hava aracı Anka-S’in muhtaçlığı için Türkiye’nin birinci turbodizel havacılık motoru PD170’i geliştirmişti. Kelam konusu motor, 40 bin feete kadar rahatlıkla çalışabilecek biçimde geliştirilmişti. Şirket, ana motor yapısını geliştirdikten daha sonra bu motorun ana karkasını tıpkı tutarak öteki muhtaçlıklar için türev motorlar üretmeye başladı. İşte TEKNOFEST 2021’de sergilenen PD222ST de bu kapsamda geliştirildi.
Yapılan açıklamaya bakılırsa PD222ST, PD170’ten 5 kilogram daha yavaşça ve 55 beygir daha kuvvetli. TEI Genel Müdürü ve İdare Şurası Lideri Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, hususla ilgili açıklamasında şunları söylemiş oldu:
“PD222ST’nin de değişik versiyonları olacak. ST, single turbo manasında. Tek turbolu versiyonu. PD170’te 170 beygiri çift turboyla elde etmiştik lakin oradaki asıl gaye irtifa gücüydü. Gelecekte savaşlar insansız araçlar, tahminen İHA’lar içinde olacak ki dünyanın değişik yerlerinde olmaya başladı. İHA’ların it dalaşından bahsediyoruz. İrtifadaki gücü yüksek olan daha atak, çevik, hareket kabiliyeti fazlaca daha yüksek, karşısındaki İHA’nın önünde ardında fazlaca rahat dolaşıp, istediği durumdan istediği biçimde vuracak hale gelecek. Çok önemli bir avantaj sağlıyor.
Çift turbolu olması bütün bunları sağladı ancak kimi uygulamalar için de irtifadan fazla kalkış gücü kıymetli. Bayraktar TB3’lerle TCG Anadolu gemimizden, kısa bir pisten yüklü vaziyette kalkmak istiyoruz. Burada da kalkış gücü epey kıymetli, bu motorumuz yüksek kalkış gücüne göre özel tasarlandı. Gücü 55 beygir artırıldı, 170’den 225’e çıkardık. bir daha yüksek irtifa yeteneği var, ama yüksek irtifada ürettiği güç PD170 kadar değil. 35-40 bin feetlere çıktığınızda gücü daha az oluyor.”
“Seri üretim için 1 yıla gereksinim var”
Motorun önemli testlere maruz kaldığını belirten Akşit, “Baz motoru bu kaidelerde test ettiğimiz için PD222ST’yi bu kadar hayli teste tabi tutmamız gerekmeyebilir ancak daha önemli bir test sürecine maruz kalacak. Bunun da seri imalata geçmesi için 1 yıllık bir surece muhtaçlığı var. Önümüzdeki yıl ortasında bunun da uçtuğunu ve seri imalata girdiğini duyurmayı hedefliyoruz. Hangi müşterimiz elini çabuk tutarsa bu motoru birinci o kullanacak. Rakip motorla şimdi tıpkı yükte. Rakip motor 155 beygirken bu 225 beygir veriyor.
Kalkış gücü, pist uzaklığı olarak büyük avantajlar sağlayacak. Bayraktar TB3 ve Akıncı C olabilir, artık Baykar hangisinde daha önde gidiyor bilmiyorum. Kullanıldığı araç sayısını maksimize etmek için PD170’le birebir arayüzle kullanılacak biçimde türev motorlar geliştiriyoruz. Entegrasyonda ufak tefek rötuşlar gerekiyor lakin PD170’de birinci uçuşunu yapıp daha sonra gelişmiş motor takılabilecek. Bu Aksungur, Akıncı, Anka, Bayraktar TB3’de yapabilir.” tabirlerine yer verdi.
PD222ST Teknik Özellikleri
TEI, insansız hava aracı Anka-S’in muhtaçlığı için Türkiye’nin birinci turbodizel havacılık motoru PD170’i geliştirmişti. Kelam konusu motor, 40 bin feete kadar rahatlıkla çalışabilecek biçimde geliştirilmişti. Şirket, ana motor yapısını geliştirdikten daha sonra bu motorun ana karkasını tıpkı tutarak öteki muhtaçlıklar için türev motorlar üretmeye başladı. İşte TEKNOFEST 2021’de sergilenen PD222ST de bu kapsamda geliştirildi.
Yapılan açıklamaya bakılırsa PD222ST, PD170’ten 5 kilogram daha yavaşça ve 55 beygir daha kuvvetli. TEI Genel Müdürü ve İdare Şurası Lideri Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, hususla ilgili açıklamasında şunları söylemiş oldu:
“PD222ST’nin de değişik versiyonları olacak. ST, single turbo manasında. Tek turbolu versiyonu. PD170’te 170 beygiri çift turboyla elde etmiştik lakin oradaki asıl gaye irtifa gücüydü. Gelecekte savaşlar insansız araçlar, tahminen İHA’lar içinde olacak ki dünyanın değişik yerlerinde olmaya başladı. İHA’ların it dalaşından bahsediyoruz. İrtifadaki gücü yüksek olan daha atak, çevik, hareket kabiliyeti fazlaca daha yüksek, karşısındaki İHA’nın önünde ardında fazlaca rahat dolaşıp, istediği durumdan istediği biçimde vuracak hale gelecek. Çok önemli bir avantaj sağlıyor.
Çift turbolu olması bütün bunları sağladı ancak kimi uygulamalar için de irtifadan fazla kalkış gücü kıymetli. Bayraktar TB3’lerle TCG Anadolu gemimizden, kısa bir pisten yüklü vaziyette kalkmak istiyoruz. Burada da kalkış gücü epey kıymetli, bu motorumuz yüksek kalkış gücüne göre özel tasarlandı. Gücü 55 beygir artırıldı, 170’den 225’e çıkardık. bir daha yüksek irtifa yeteneği var, ama yüksek irtifada ürettiği güç PD170 kadar değil. 35-40 bin feetlere çıktığınızda gücü daha az oluyor.”
“Seri üretim için 1 yıla gereksinim var”
Motorun önemli testlere maruz kaldığını belirten Akşit, “Baz motoru bu kaidelerde test ettiğimiz için PD222ST’yi bu kadar hayli teste tabi tutmamız gerekmeyebilir ancak daha önemli bir test sürecine maruz kalacak. Bunun da seri imalata geçmesi için 1 yıllık bir surece muhtaçlığı var. Önümüzdeki yıl ortasında bunun da uçtuğunu ve seri imalata girdiğini duyurmayı hedefliyoruz. Hangi müşterimiz elini çabuk tutarsa bu motoru birinci o kullanacak. Rakip motorla şimdi tıpkı yükte. Rakip motor 155 beygirken bu 225 beygir veriyor.
Kalkış gücü, pist uzaklığı olarak büyük avantajlar sağlayacak. Bayraktar TB3 ve Akıncı C olabilir, artık Baykar hangisinde daha önde gidiyor bilmiyorum. Kullanıldığı araç sayısını maksimize etmek için PD170’le birebir arayüzle kullanılacak biçimde türev motorlar geliştiriyoruz. Entegrasyonda ufak tefek rötuşlar gerekiyor lakin PD170’de birinci uçuşunu yapıp daha sonra gelişmiş motor takılabilecek. Bu Aksungur, Akıncı, Anka, Bayraktar TB3’de yapabilir.” tabirlerine yer verdi.
PD222ST Teknik Özellikleri
- Motor konfigürasyonu: sıralı 4 silindir
- Silindir hacmi: 2,1 litre
- Hava besleme: tek kademe turboşarj
- Kalkış gücü (5 dakika): 222 HP
- Daima güç: 200 HP
- İrtifa gücü (20.000 ft): 180 HP
- İrtifa gücü (30.000 ft): 115 HP
- Kuru tartı: 163 kg
- Elektriksel güç üretimi: 2 x 4,5 kW