Türkiye ile Polonya’nın havacılık sanayii geçmişine bir Polonyalı akademisyen bakışı

seher

Aktif Üye
Türkiye ile Polonya’nın havacılık sanayii geçmişine bir Polonyalı akademisyen bakışı Türk S/İHA’larının bilinirliği ve bunun sonucunda ortaya çıkan müşteri potansiyeli artarken ülkemiz savunma sanayi şirketlerinin muvaffakiyetini perçinleyen son haberlerden biri de hatırlanacağı üzere Polonya’dan geldi. Baykar Savunma tarafınca üretilen TB2 Bayraktar SİHA’lardan 24 adet satın alacağını duyuran ülke, Türk hava araçlarının müşterileri içindeki yerini aldı.

Ayrıyeten Bkz. “Resmen doğrulandı: Polonya, Türkiye’den 24 adet Bayraktar TB2 ve çokça mühimmat alıyor”

Savunma sanayii, bilhassa de havacılık sanayiinde tarihi bir iştiraki bulunan Türkiye ve Polonya’nın geçmişi, Polonyalı bir akademisyen olan Lukasz Fyderek tarafınca Twitter ortamına taşındı. Fyderek’in “Hazır Polonya Türk üretimi TB2 SİHA’lardan almaya karar vermişken iki ülkenin havacılık sanayisindeki tarihi bağları hakkında konuşmanın, hoş bir fikir olduğunu düşündüm” kelamlarıyla başlatmış olduğu Tweet dizisi ağır ilgi gördü. Gelin biz de bir Polonyalı’nın gözünden iki ülke içindeki iştirakin nasıl başladığına bakalım.


Fyderek’e göre Türkiye Polonya içindeki kıssa 1936 yılında başlıyor. O yıl, Türk Savunma Bakanlığı Polonya devletine ilişkin PZL uçak fabrikasında üretilen P.24 savaş uçaklarından 40 adet sipariş veriyor. Türkiye, birinci vakit içinderda 6 Ekim 1926 yılında açılan fakat çeşitli niçinlerle kapatılıp 1930 yılında yeniden açılan TOMTAŞ Kayseri Uçak Fabrikası’nda Panstwowe Zaklady Lotnicze (PZL) lisansı ile bu uçaklardan 20 tane daha üretiyor.


İkinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle bir arada Nazi ve Rus işgalcilerden kaçan kimi Polonyalı uçak mühendisleri İngiltere’ye sığınıyor. Britanya savaşı esnasında teşebbüste bulunan Türkiye, Polonyalı yetkililerle uzlaşarak bu mühendislerin 35 adedinin Türkiye’ye gönderilmesini sağlıyor. 1941 yılının Mayıs ayında ülkemize ulaşan Polonyalı mühendis grubu, THK Etimesgut Uçak Fabrika’nın kurulmasında nazaranv alıyor. Polonyalı ve Türk mühendislerin bu fabrikadaki birinci tasarımı ise 26 m kanat açıklığına sahip ve 10 işçi ile teçhizat taşıyabilen THK1 Nakliye Planörü oluyor.

İlginizi Çekebilir Bayraktar TB2, 300 bin uçuş saatini tamamladı

daha sonraki proje ise bir eğitim uçağı. THK 2 ismi verilen tek ve eliptik kanatlı hava aracının Türk Hava Kuvvetleri envanterinde gelişmiş eğitim uçağı olarak hizmet verdiğini belirtelim.

Birinci İhraç ettiğimiz uçak

daha sonraki tasarım ise Türk Havacılık Sanayii için fazlaca değerli bir proje. İki motorlu yavaşça yolcu uçağı olarak tasarlanan birinci etapta THK 5 olarak isimlendirilen ondan sonrasında ise ismi MKEK-5 olarak değiştirilen ahşap gövde dizaynına sahip hava aracı, ülkemizin ihraç ettiği birinci uçak olarak biliniyor. Kelam konusu uçaktan bir adedi Danimarka’ya ambulans uçak konfigürasyonuyla satılıyor. Danimarka’nın bu uçaktan 26 adet Avrupa’nın çeşitli ülkelerinin ise 30 adet sipariş verdiğini hatırlatmak lazım. Fakat bu siparişler ne yazık ki çeşitli niçinlerle teslim edilemedi.


Mühendis grubun bir daha sonraki tasarımı THK 11, tahminen de Fyderek’in bu diziyi kaleme almasındaki en büyük etken. Çünkü takviyesiz kanat ile ikiz bomlu ve geriden itiş sağlayan pervane dizaynıyla alışılmışın haricinde bir proje olan THK 11’in aerodinamik yapısı, TB2’nin de ortasında olduğu biroldukça İHA’ya ilham vermiş üzere duruyor. THK 11 beraberinde Polonyalı mühendislerin yer aldığı son proje olarak biliniyor. Bu projenin tamamlanmasını müteakip, Polonyalı takım 1946 yılında Türkiye’den ayrılıyor.


Fyderek, Polonyalı mühendislerin beraberinde İstanbul Teknik Üniversitesi’nde ders verdiğini belirtmiş. Hususla ilgili farklı kaynaklardan bilgi almak için aşağıdaki yazılara da göz atabilirsiniz.

sözcü

yeni şafak